Trong bối cảnh nhịp sống hiện đại ngày càng hối hả, quán ăn nhanh (fast food) đã trở thành một lựa chọn phổ biến, đáp ứng nhu cầu tiện lợi và tiết kiệm thời gian của đông đảo thực khách. Chính vì thế, thị trường “mua bán quán ăn nhanh” cũng trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Có thể bạn đang muốn bán quán ăn nhanh của mình vì lý do nào đó, hoặc bạn đang ấp ủ ý định mua lại một quán đang hoạt động để bắt đầu kinh doanh. Dù ở vai trò nào, việc hiểu rõ các yếu tố then chốt, từ cách định giá, tìm kiếm, đến quy trình giao dịch, là vô cùng quan trọng để đảm bảo bạn có một thương vụ thành công. Bài viết này sẽ chia sẻ những kinh nghiệm thực tế về mua bán quán ăn nhanh, từ khía cạnh của người bán lẫn người mua, giúp bạn tối ưu hóa lợi ích và tránh được những rủi ro không đáng có.
Mua bán quán ăn nhanh: Góc nhìn của người bán
Nếu bạn đang là chủ quán ăn nhanh và có ý định sang nhượng, việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp bạn bán được quán với giá tốt và tìm được người mua phù hợp.
Định giá quán ăn nhanh của bạn
Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Một mức giá hợp lý sẽ thu hút người mua tiềm năng và thể hiện sự minh bạch trong kinh doanh.
- Dựa trên tài sản hữu hình: Lên danh sách chi tiết tất cả tài sản của quán bao gồm:
- Giá trị cải tạo, thiết kế: Chi phí ban đầu bạn đã bỏ ra để sửa sang, trang trí quán. Cần tính toán khấu hao theo thời gian sử dụng.
- Trang thiết bị bếp: Bếp chiên, lò nướng, tủ đông, tủ mát, máy làm kem/nước ngọt, máy xay sinh tố, hệ thống hút mùi, chậu rửa, v.v. Đánh giá tình trạng, thương hiệu, và giá trị còn lại. Ví dụ, một cái tủ đông lớn mua 50 triệu nhưng đã dùng 3 năm, bạn có thể định giá lại còn khoảng 25-30 triệu.
- Nội thất và vật dụng: Bàn ghế, quầy order, hệ thống đèn, điều hòa, biển hiệu, chén đĩa, hộp đựng đồ ăn…
- Hàng tồn kho: Nguyên liệu thực phẩm, đồ uống, bao bì… Bạn có thể định giá riêng hoặc gộp vào tổng giá bán, tùy thỏa thuận.
- Dựa trên doanh thu và lợi nhuận: Đây là yếu tố then chốt quyết định giá trị quán.
- Thu thập báo cáo tài chính: Ít nhất 6 tháng đến 1 năm gần nhất, bao gồm doanh thu hàng ngày/tháng, chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân sự, chi phí thuê mặt bằng, điện nước, marketing.
- Tính lợi nhuận ròng trung bình: Lợi nhuận ròng ổn định hoặc có xu hướng tăng sẽ làm tăng giá trị quán. Một quán ăn nhanh có lợi nhuận ròng 30 triệu/tháng có thể được định giá khoảng 300 – 500 triệu đồng, tùy vào các yếu tố khác.
- Hệ số định giá: Thông thường, giá sang nhượng một quán ăn nhanh có thể bằng 10-18 lần lợi nhuận ròng hàng tháng, hoặc một tỷ lệ phần trăm nhất định của doanh thu hàng năm.
- Dựa trên giá trị vô hình:
- Thương hiệu và uy tín: Quán có nhiều khách quen, đánh giá tốt trên các ứng dụng giao đồ ăn (GrabFood, ShopeeFood, Baemin) hay mạng xã hội (Foody, Google Maps, Facebook) sẽ có giá trị cao hơn.
- Vị trí đắc địa: Nằm ở mặt tiền đông dân cư, gần trường học, văn phòng, bệnh viện, khu công nghiệp…
- Lượng khách hàng ổn định: Có cơ sở dữ liệu khách hàng thân thiết, chương trình thành viên.
- Mối quan hệ với nhà cung cấp: Có nguồn cung nguyên liệu chất lượng, giá tốt.
Để định giá chính xác, bạn có thể tham khảo giá các quán ăn nhanh tương tự đang được rao bán trong khu vực. Nếu không tự tin, hãy nhờ một chuyên gia môi giới hoặc kế toán tư vấn.
Chuẩn bị hồ sơ và thông tin minh bạch
- Sắp xếp giấy tờ pháp lý: Giấy phép đăng ký kinh doanh, giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm, giấy phép phòng cháy chữa cháy (nếu có), hợp đồng thuê mặt bằng… Đảm bảo tất cả đều hợp lệ và còn thời hạn.
- Hợp đồng thuê mặt bằng: Rõ ràng về thời hạn thuê, giá thuê, điều khoản gia hạn và đặc biệt là điều khoản cho phép sang nhượng/chuyển nhượng hợp đồng thuê. Nếu hợp đồng không cho phép chuyển nhượng, bạn cần làm việc trước với chủ nhà.
- Báo cáo tài chính rõ ràng: Cung cấp đầy đủ các báo cáo thu chi, hóa đơn, chứng từ. Sự minh bạch sẽ tạo dựng lòng tin với người mua.
- Danh sách tài sản: Kê khai chi tiết tài sản cố định và tài sản lưu động (hàng tồn kho).
- Thông tin về nhân sự: Danh sách nhân viên, hợp đồng lao động, mức lương và các khoản bảo hiểm xã hội đã đóng.
Kênh rao bán và cách tiếp cận người mua
- Các trang web/ứng dụng mua bán: Đăng tin trên các nền tảng chuyên về mua bán quán ăn như Chợ Tốt, https://www.google.com/search?q=Batdongsan.com.vn, hoặc các nhóm Facebook về sang nhượng quán ăn, nhà hàng tại địa phương (ví dụ: “Sang Nhượng Quán Ăn TPHCM”, “Chợ Sang Quán Hà Nội”).
- Môi giới bất động sản chuyên ngành F&B: Họ có thể giúp bạn tìm kiếm người mua tiềm năng, hỗ trợ đàm phán và xử lý các thủ tục.
- Mạng lưới cá nhân: Chia sẻ thông tin với bạn bè, người thân, hoặc các đối tác kinh doanh khác. Đôi khi, người mua lại chính là khách hàng thân thiết của quán bạn.
- Tạo bài đăng hấp dẫn: Viết mô tả chi tiết về quán (vị trí, diện tích, menu, doanh thu, lý do sang nhượng, tài sản bao gồm), kèm theo hình ảnh, video chất lượng cao về không gian, món ăn. Nhấn mạnh những điểm mạnh và tiềm năng của quán.
Mua bán quán ăn nhanh: Góc nhìn của người mua
Nếu bạn đang tìm kiếm một quán ăn nhanh để mua lại, hãy thật cẩn trọng và tỉ mỉ trong từng bước để đảm bảo bạn đầu tư vào một cơ hội kinh doanh tốt, không phải “gánh nợ” cho người khác.
Đánh giá quán ăn nhanh tiềm năng
Đừng vội vàng quyết định. Hãy dành thời gian để nghiên cứu và thẩm định kỹ lưỡng.
- Tìm hiểu lý do sang nhượng: Đây là câu hỏi đầu tiên bạn cần hỏi. Lý do thật sự có thể là do chủ cũ bận việc riêng, muốn chuyển ngành, hoặc tệ hơn là do quán kinh doanh thua lỗ, gặp vấn đề pháp lý, hoặc mâu thuẫn nội bộ. Hãy lắng nghe cẩn thận và kiểm chứng thông tin nếu có thể (hỏi nhân viên, hàng xóm xung quanh).
- Kiểm tra tài chính và doanh thu thực tế:
- Yêu cầu báo cáo tài chính: Xem xét báo cáo doanh thu, chi phí, lợi nhuận trong ít nhất 6 tháng đến 1 năm gần nhất. Yêu cầu hóa đơn nhập hàng, bảng lương nhân viên, biên lai thanh toán tiền thuê, điện nước để đối chiếu.
- Quan sát trực tiếp: Nếu có thể, hãy đến quán vào các khung giờ khác nhau trong ngày và các ngày khác nhau trong tuần để quan sát lượng khách thực tế. Một quán ăn nhanh đông khách vào giờ cao điểm là một dấu hiệu tốt.
- Kiểm tra các kênh giao hàng: Nếu quán có bán trên các ứng dụng giao đồ ăn, hãy yêu cầu xem lịch sử đơn hàng, doanh thu từ các kênh này. Dữ liệu từ app thường minh bạch và khó làm giả hơn.
- Kiểm tra các khoản nợ: Yêu cầu chủ cũ cam kết về việc không có các khoản nợ từ ngân hàng, nhà cung cấp, hoặc nợ thuế. Điều khoản này cần được ghi rõ trong hợp đồng mua bán.
- Đánh giá vị trí và mặt bằng:
- Vị trí: Có đông dân cư/văn phòng không? Gần trường học, bệnh viện, khu công nghiệp nào? Có chỗ đỗ xe thuận tiện không? Vị trí có dễ nhìn thấy, dễ tiếp cận không?
- Hợp đồng thuê mặt bằng: Rất quan trọng! Kiểm tra thời hạn thuê còn lại (tối thiểu nên còn 1-2 năm), giá thuê, điều khoản gia hạn, và đặc biệt là điều khoản cho phép bạn tiếp quản hợp đồng thuê. Nếu hợp đồng không rõ ràng hoặc chủ nhà không đồng ý, bạn có thể phải tự tìm mặt bằng mới.
- Tình trạng mặt bằng: Kết cấu nhà, hệ thống điện nước, thoát nước, hút mùi, vệ sinh. Có cần sửa chữa hay nâng cấp gì không? Ước tính chi phí này.
Thẩm định pháp lý toàn diện
Tuyệt đối không bỏ qua bước này! Một vấn đề pháp lý nhỏ cũng có thể khiến bạn mất trắng khoản đầu tư.
- Giấy phép kinh doanh: Còn hiệu lực không? Tên doanh nghiệp, ngành nghề có đúng với hoạt động hiện tại không?
- Giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm: Là yêu cầu bắt buộc đối với quán ăn. Kiểm tra thời hạn, và quan sát thực tế khu vực bếp, chế biến xem có đảm bảo vệ sinh như cam kết không.
- Giấy phép phòng cháy chữa cháy: Kiểm tra hệ thống PCCC có đạt chuẩn không.
- Các hợp đồng lao động: Nếu có ý định giữ lại nhân viên, kiểm tra các hợp đồng lao động hiện tại, các khoản lương, bảo hiểm đã đóng. Đảm bảo chủ cũ đã thanh toán đầy đủ các nghĩa vụ với nhân viên trước khi bàn giao.
- Lịch sử thuế: Yêu cầu chủ cũ cung cấp các biên lai, báo cáo thuế. Đảm bảo quán không nợ thuế.
Hãy thuê một luật sư chuyên về mua bán doanh nghiệp hoặc bất động sản để hỗ trợ bạn trong quá trình thẩm định pháp lý và soạn thảo hợp đồng.
Các yếu tố khác cần xem xét
- Trang thiết bị và nội thất: Kiểm tra kỹ tình trạng của tất cả các thiết bị bếp, bàn ghế, tủ trưng bày, điều hòa, v.v. Liệt kê rõ ràng những gì được bao gồm trong giá bán.
- Thương hiệu và uy tín: Quán có nhận được nhiều đánh giá tích cực trên mạng xã hội, các ứng dụng giao đồ ăn không? Lượng khách hàng trung thành của quán như thế nào?
- Hệ thống quản lý và nhà cung cấp: Chủ cũ có thể chuyển giao các quy trình vận hành, phần mềm quản lý, và giới thiệu nhà cung cấp uy tín.
- Công thức món ăn: Nếu bạn mua vì các món ăn đặc trưng của quán, hãy đảm bảo chủ cũ sẽ chuyển giao toàn bộ công thức và hướng dẫn bạn chế biến.
Đàm phán và ký kết hợp đồng
- Đàm phán giá: Dựa trên kết quả thẩm định, hãy đàm phán mức giá hợp lý. Đừng ngại đưa ra giá thấp hơn nếu bạn thấy có những vấn đề cần khắc phục.
- Hợp đồng mua bán: Cần được luật sư soạn thảo hoặc kiểm tra kỹ lưỡng. Hợp đồng phải ghi rõ:
- Thông tin chi tiết về người mua, người bán.
- Mô tả chi tiết quán ăn (vị trí, diện tích).
- Danh mục tài sản được chuyển giao.
- Giá bán và phương thức thanh toán.
- Cam kết về không nợ nần, tranh chấp của bên bán.
- Thời điểm và quy trình bàn giao.
- Điều khoản về nghĩa vụ thuế và lao động.
- Các điều khoản bồi thường nếu có vi phạm hợp đồng.
- Quy trình bàn giao: Sau khi ký hợp đồng, hãy lập biên bản bàn giao chi tiết tài sản, giấy tờ, và các vấn đề liên quan.
Mua bán quán ăn nhanh có thể là một cơ hội kinh doanh hấp dẫn hoặc một rủi ro lớn, tùy thuộc vào cách bạn tiếp cận và chuẩn bị. Với những kinh nghiệm và lưu ý chi tiết trên, hy vọng bạn sẽ tự tin hơn khi tham gia vào thị trường này, dù ở vai trò người bán hay người mua. Chúc bạn có một thương vụ thành công và phát triển quán ăn nhanh của mình thật hiệu quả!
